Acupunctuur is een eeuwenoude behandeling die afkomstig is uit de traditionele Chinese geneeskunde. Deze traditionele geneeskunde kent verschillende methoden, zoals kruiden, massage en meditatie, die vaak ook tegelijk worden ingezet, en die alle gebaseerd zijn op dezelfde filosofie. Om te begrijpen wat acupunctuur doet, moeten we daarom ook iets weten van die filosofie. In het kort is die als volgt: ieder mens krijgt bij zijn geboorte een bepaalde hoeveelheid energie mee, die nodig is om te kunnen leven en actief te zijn.

Deze levensenergie (chi genaamd) stroomt door het lichaam langs kanalen, die meridianen worden genoemd. Als de levensenergie vrij door alle meridianen kan stromen, dan zijn we gezond; als er blokkades ontstaan (door lichamelijke of geestelijke oorzaken) dan kan de energie niet meer vrij stromen en ontstaan er ziektes omdat er een teveel of juist een tekort aan energie is. Om te kunnen genezen, moeten de blokkades worden opgeheven, zodat de energie weer vrij kan stromen en tekorten worden aangevuld en overschotten verdwijnen. Het zelfhelend vermogen van het lichaam kan dan weer zijn werk doen.

Prikken met een naald

Bij acupunctuur wordt de energiehuishouding gestimuleerd door het prikken met naalden op bepaalde punten op de huid. Acupunctuur betekent ook letterlijk: prikken (punctuur) met een naald (acu). De acupunctuurpunten staan allemaal met bepaalde organen en lichaamsdelen in verbinding. Afhankelijk van de diagnose van de plaats van de blokkade wordt bepaald waar in het lichaam geprikt moet worden.

Bestaan acupunctuurpunten bewezen

Uit een onderzoek aan de universiteit van Californië bleek duidelijk dat acupunctuurpunten een hogere concentratie hebben van het neurotransmitter noradrenaline. Ook een andere neurotransmitter - stikstofmonoxide (NO) - bleek de afgifte van noradrenaline in acupunctuurpunten te kunnen bevorderen. Het is het eerste biochemische onderzoek dat zo diep ingaat op de aanwezigheid van neurotransmitters in acupunctuurpunten. De studie is van groot belang voor een beter begrip van wat er gebeurt bij het prikken van naalden in acupunctuurpunten.

Chen JJ, Ibe 80, MB Sx. Nitric oxide modulation ot norepi­nephrine production in acupuncture points. Lite Science, 2006 jul 13.

Acupunctuur en hart- en vaatziekten

Maar hoe zit het nu met hart- en vaatziekten? Het lastige is dat de traditionele Chinese geneeskunde eigenlijk geen ziekte-indeling heeft zoals wij die kennen. Hart- en vaatziekten, dat is in feite een westerse diagnose. De oosterse diagnose is per individu verschillend en de voorgestelde behandeling dus ook. De klacht is immers minder interessant dan de oorzaak (de energieblokkade). Het gaat bij acupunctuur dus niet om het bestrijden van de symptomen (de aderverkalking bijvoorbeeld of de hoge bloeddruk), maar om de balans in het gehele lichaam te herstellen en om het zelfhelend vermogen van het lichaam weer vrij baan te geven. Maar laten we toch een poging wagen te kijken naar het effect van acupunctuur op hart- en vaatziekten, opgesplitst in twee belangrijke thema's op dat terrein: preventie en behandeling.