In steeds meer ziekenhuizen en revalidatiecentra wordt de kracht van muziek als ondersteunende therapievorm erkend. Werd het eerst voornamelijk toegepast in de geestelijke gezondheidszorg, in toe­nemende mate gebeurt dit ook voor lichamelijke klachten. Zo werkt muziektherapie effectief bij pijnreductie, stressverlaging en bevordering van herstel na operaties. Bij hart- en vaatziekten wordt muziektherapie daarom vooral toegepast bij revali­datie na een operatie of een infarct.

Wat is muziektherapie?

Muziektherapie is een onderdeel van creatieve the­rapie. Het is een therapievorm waarbij men alle ele­menten waaruit muziek bestaat (zoals ritme, harmo­nie, melodie, toonhoogte, toonkleur etc.) gebruikt bij de behandeling van lichamelijke en psychische stoor­nissen. Daarbij wordt gewerkt met twee technieken: de actieve methode, waarbij men zelf muziek maakt en de receptieve methode, waarbij men naar muziek luis­tert. Muzikale voorkennis is in geen van beide geval­len nodig.

Speciale vormen

Klanktherapie, geluidstherapie en stemtherapie vallen ook onder muziektherapie.

Hoe werkt het?

Muziektherapie is al heel oud. In de bijbel wordt genezing met muziek op verschillende plaatsen beschreven. En ook bij Homerus kunnen we al lezen dat voor Odysseus muziek werd gemaakt om de pijn te verdrijven.

Het idee van behandelen met muziek is gebaseerd op het feit dat een muzikale beleving de hele mens raakt: lichamelijk en geestelijk. Het is daardoor een kracht die alle facetten van de mens in harmonie kan brengen. Geluid dringt namelijk direct door tot ver­schillende bewustzijnsniveaus en brengt zo allerlei lichamelijke en geestelijke reacties teweeg.

Zo heeft muziek een fysieke invloed (het kan de hartslag en ademhaling beïnvloeden), maar ook een emotioneel effect (gevoelens en associaties teweeg­brengen). Ook kan het onze hersenen stimuleren, de aanmaak van stresshormonen beïnvloeden en het sociale welbevinden verbeteren.

Werkgebied van muziektherapie

Muziektherapie wordt in de praktijk vaak bij de vol­gende indicaties toegepast:

• Emotionele verwerking van een handicap
• Stimuleren van sociale vaardigheden
• Het verbeteren van de spreekvaardigheid
• Vergroten van gevoel van eigenwaarde
• Stimuleren van motorische vaardigheden
• Mogelijkheid bieden tot expressie
• Stressvermindering en angstreductie
• Ontspanning